BiT
WYDAWNICTWO
352 strony, oprawa twarda, format 165x235mm, wydanie I, Gdańsk 2009, ISBN: 978-83-927383-6-7.
W III tomie znajdują się opisy 54 kaszubskich rodów i używanych przez nich ponad 400 nazwisk, 273 kolorowe wizerunki herbów. We wstępie autor omawia charakterystyczne cechy kaszubskiej heraldyki. Jest to przede wszystkim zmienność herbu w obrębie blisko spokrewnionej ze sobą drobnej szlachty o tym samym nazwisku. Właśnie drobnej szlachcie, nieobecnej dotąd w herbarzach, poświęcono więcej miejsca. Bibliografia i szczegółowe indeksy. O wartości wydawnictwa najlepiej świadczą nagrody i wyróżnienia, którymi uhonorowano tomy I–III. W 2008 roku autor otrzymał prestiżową nagrodę im. Adama Heymowskiego, przyznaną przez Polskie Towarzystwo Heraldyczne oraz I nagrodę na IX Targach Książki w Kościerzynie.
Od strony naukowej zwracają uwagę przede wszystkim walory poznawcze oraz krytyczne „przepracowanie” tego, co było w dotychczasowym dorobku. Od tej pory ktokolwiek będzie się zajmował szlachtą kaszubską czy też szerzej – kwestiami społecznymi na Pomorzu, nie będzie mógł pominąć tego dzieła. I to świadczy tak o jego poziomie, jak i o istotności pod względem merytorycznym. Podziwiać przy tym należy, że jest to dzieło jednej osoby, zwykle bowiem takie opracowania są efektem pracy zespołów badaczy. Jak widać – mimo różnych utyskiwań – nie zakończyła się epoka wybitnych jednostek, skoncentrowanych na danym temacie i skłonnych do wieloletnich, żmudnych oraz konsekwentnych studiów archiwalnych, a przy tym potrafiących przekazać zdobytą wiedzę w sposób klarowny, poukładany i poprawny. Wielki należy się więc ukłon pod adresem p. Przemysława Pragerta. Ale wdzięczność winniśmy także Wydawnictwu, które z równie dużą konsekwencją i determinacją trwało przy projekcie, który wcale przecież łatwy od strony edytorskiej nie był (nie wspominając o kosztach). A przy tym zadbało o jego wysoki poziom estetyczny, co z całą pewnością zapewnia lepszą i pełniejszą recepcję dzieła. [Prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński]