BiT

WYDAWNICTWO

Herbarz szlachty kaszubskiej tom I (Przemysław Pragert)

232 strony, oprawa twarda, format 165x235mm, wydanie I, Gdańsk 2005, ISBN: 83-919852-6-1.

 

Założeniem Przemysława Pragerta było zebranie wszystkich używanych przez szlachtę na Kaszubach herbów znajdujących się w rodzinnych dokumentach, innych źródłach i opracowaniach, a także poświadczonych w zabytkach materialnych: kościołach, cmentarzach, innych budowlach. Autor uwzględnił rodziny występujące na Kaszubach od XVI– do XX wieku, mieszkające tu co najmniej przez kilka pokoleń. We Wstępie wyjaśnia podstawowe zasady heraldyki, ze szczegółami omawiając heraldykę kaszubską. Tom I zawiera: opis 52 rodów i ich gałęzi oraz należących do nich ponad 200 herbów, z dodatkiem podstawowych informacji dotyczących historii i genealogii rodzin; bogatą bibliografię, szczegółowe indeksy. W 2006 roku tom I został wyróżniony II nagrodą za edycję na VII Kościerskich Targach Książki Kaszubskiej i Pomorskiej.

 

Herbarz... należy do tych dzieł, które z jednej strony świadczą o żywotności i atrakcyjności kultury kaszubskiej, ale z drugiej stają się w tej kulturze kolejnym znakiem, symbolem i pomnikiem. Mówiąc inacze,j jest to dzieło z gatunku tych, które „zostają na zawsze”. Ich oddziaływanie wykracza poza moment dziejowy, w którym powstały, bowiem następne pokolenia będą z całą pewnością zeń korzystały. Ponadto ma ono znaczenie nie tylko w perspektywie indywidualnej czy też rodzinnej, gdzie zainteresowane osoby będą mogły doszukiwać się śladów rodowej przeszłości. Ono ma istotne znaczenie tożsamościowe, pokazując istotny fragment kaszubskiej rzeczywistości społecznej. W pewnej więc mierze pokazuje nam – kim byliśmy, skąd się wzięliśmy, jakie były koleje naszych losów i jakie jest nasze, kaszubskie dziedzictwo. Nie traktuje go przy tym w wąski, etnocentryczny sposób. Wręcz przeciwnie – na przykładach bardzo wielu rodzin uświadamia nam co to znaczyło żyć na kulturowym, etnicznym, językowym, religijnym, politycznym i prawnym pograniczu. W tej opowieści o kaszubskiej szlachcie – jeśli tylko zechcemy wyjść poza herby i daty – ujrzymy całą złożoność naszych losów i źródło skomplikowania procesów tożsamościowych. [Prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński]